ตลาดไม่ได้เคลื่อนที่เป็นเส้นตรง ในขณะที่คุณเทรด คุณจะพบทั้งช่วงที่ทำกำไรและขาดทุน รวมถึงช่วงที่ตลาดขึ้นและลง มูลค่าบัญชีของคุณก็จะเพิ่มขึ้นและลดลงตามราคาตลาดและกลยุทธ์การเทรดที่คุณใช้ ดังนั้นในการเทรดฟอเร็กซ์ มันไม่ใช่แค่เรื่องว่า คุณจะทำเงินได้มากแค่ไหน แต่ยังรวมถึง คุณจะเสียเงินได้มากแค่ไหนด้วย นี่คือจุดที่แนวคิดเรื่องระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสม (Drawdown) เข้ามามีบทบาท
ระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสม (Drawdown) คืออะไร?
ระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสม (Drawdown) คือเปอร์เซ็นต์ความแตกต่าง ระหว่างมูลค่าสูงสุดของพอร์ตการลงทุน กับจุดต่ำสุดที่ตามมา ก่อนที่จะฟื้นตัวกลับขึ้นมาใหม่ ในตลาดฟอเร็กซ์ เราใช้ระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมเพื่อประเมินประสิทธิภาพและความเสี่ยงของกลยุทธ์การเทรดต่าง ๆ
ในระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสม เวลาที่ใช้ให้ราคาฟื้นตัวจากจุดต่ำสุดมีความสำคัญไม่น้อยไปกว่าระดับของการลดลงนั้น ๆ การลดลงยังไม่ถือเป็นการขาดทุนจนกว่าเทรดเดอร์จะขายการลงทุนนั้นในราคาที่ขาดทุน
ระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมเป็นเรื่องปกติ เทรดเดอร์มักจะถือการลงทุนต่อไป และรอให้มันฟื้นตัวเพื่อสร้างกำไรอีกครั้ง
แนวคิดหลักของระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสม
เพื่อให้เข้าใจว่าระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมคืออะไร คุณจำเป็นต้องรู้แนวคิดสำคัญบางประการ
จุดสูงสุด (Peak) คือมูลค่าสูงสุดของสินทรัพย์หรือการลงทุนของเทรดเดอร์ในช่วงเวลาที่กำหนด หากคุณดูที่กราฟ คุณจะเห็นว่ามีลักษณะเหมือนยอดเขา
จุดต่ำสุด (Trough) คือมูลค่าต่ำสุดของสินทรัพย์หรือการลงทุนหลังจากจุดสูงสุด ก่อนที่จะฟื้นตัวและขึ้นไปสร้างจุดสูงสุดใหม่
เปอร์เซ็นต์ของระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสม คือเปอร์เซ็นต์ที่สินทรัพย์หรือการลงทุนลดลงจากจุดสูงสุดไปยังจุดต่ำสุด
ระยะฟื้นตัว (Recovery) คือช่วงเวลาหลังจากจุดต่ำสุดที่สินทรัพย์หรือการลงทุนฟื้นตัวและกลับไปถึงระดับจุดสูงสุดเดิม
ระยะขยายตัว (Expansion) คือ การขึ้นใหม่ที่ตามหลังระยะฟื้นตัว เมื่อสินทรัพย์หรือการลงทุนเคลื่อนตัวผ่านจุดสูงสุดเดิมไปสู่จุดสูงสุดใหม่
ระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมสามารถเป็นได้ทั้งแบบลอยตัว หรือ คงที่ ระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมแบบลอยตัว (Floating Drawdown) หมายถึงความสูญเสียที่ยังไม่เกิดขึ้นจริงจากสถานะที่ยังเปิดอยู่และยังไม่ได้ปิด หากเทรดเดอร์ยังคงถือสถานะเหล่านี้ไว้ ก็ยังมีโอกาสที่ราคาจะฟื้นตัวกลับขึ้นมาเป็นบวกได้ ส่วนระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมแบบคงที่ (Fixed Drawdown) หมายถึงความสูญเสียที่เกิดขึ้นจริงแล้วจากการปิดสถานะ เงินส่วนนี้จะสูญเสียไปอย่างถาวรเนื่องจากสินทรัพย์ถูกขายในราคาขาดทุน
ประเภทของระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสม
ระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมสูงสุด (Maximum Drawdown) หมายถึงการลดลงที่มากที่สุดที่บัญชีเคยประสบมาก่อนจะฟื้นตัวกลับมาได้ มันแสดงให้เห็นสถานการณ์ที่แย่ที่สุดที่อาจเกิดขึ้น ยิ่งการลดลงมากเท่าไร การลงทุนก็ยิ่งมีความเสี่ยงมากขึ้นเท่านั้น และคุณอาจสูญเสียเงินได้มากขึ้นตามไปด้วย หากคุณใช้เลเวอเรจหรือเทรดในระยะยาว ระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมสูงสุดสามารถบอกคุณได้ว่าคุณจะทนกับความเจ็บปวดมากแค่ไหนก่อนที่พอร์ตจะฟื้นตัวกลับมา
ระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมเฉลี่ย (Average Drawdown) คือค่าเฉลี่ยของการลดลงทั้งหมดที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาหนึ่ง ซึ่งช่วยให้นักลงทุนเข้าใจว่าบัญชีของพวกเขามักจะลดลงบ่อยแค่ไหนและลดลงมากน้อยเพียงใด ตัวอย่างเช่น หากในระยะเวลา 6 เดือนที่ผ่านมา บัญชีเทรดเดอร์ประสบระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมเล็ก ๆ หลายครั้งที่ 10% 12% 8% และ 14% โดยระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมเฉลี่ยก็จะอยู่ที่ประมาณ 11%
อัตราส่วนคาลมาร์ (Calmar Ratio) ไม่ใช่ระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสม แต่ใช้วัดผลตอบแทนต่อปีที่คุณได้รับ เทียบกับความเสี่ยงที่คุณแบกรับ โดยเปรียบเทียบผลกำไรที่ทำได้ในหนึ่งปีกับระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมสูงสุดที่การลงทุนเคยเผชิญ ตัวอย่างเช่น หากการลงทุนของคุณทำผลตอบแทน 15% ในหนึ่งปี แต่เคยลดลงถึง 5% ในช่วงเวลาหนึ่งของปี อัตราส่วนคาลมาร์จะเท่ากับ 3 (15 หารด้วย 5) อัตราส่วนคาลมาร์ที่สูงขึ้นนั้นหมายความว่าคุณสร้างผลตอบแทนได้มากขึ้นด้วยความเสี่ยงน้อยลง การใช้วิธีนี้เป็นทางลัดในการประเมินประสิทธิภาพของกลยุทธ์ของคุณทั้งในแง่ของการสร้างรายได้และในแง่ของความเสี่ยง
ตัวอย่างของระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมในตลาดฟอเร็กซ์
สมมติว่าเทรดเดอร์ซื้อคู่เงิน EURUSD ที่ราคา 1.1000 จากนั้นราคาขึ้นไปถึง 1.2000 ก่อนจะลดลงมาที่ 1.0000 หลังจากที่แตะระดับ 1.0000 แล้ว ราคาก็กลับขึ้นไปที่ 1.2000 อีกครั้ง ในช่วงเวลาดังกล่าว ราคาไม่เคยต่ำกว่า 1.0000 ดังนั้นในกรณีนี้ ราคาสูงสุดคือ 1.2000 และราคาต่ำสุดคือ 1.0000
ระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสม (Drawdown) คือ การลดลงจากจุดสูงสุดไปยังจุดต่ำสุด ระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมจาก 1.2000 to 1.000 คือ 16.67%.
แม้หุ้นจะมีระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมอยู่ที่ 16.67% แต่จริง ๆ แล้วเทรดเดอร์ไม่ได้ขาดทุนถึง 16.67% เพราะเทรดเดอร์ซื้อที่ราคา 1.1000 ดังนั้นเมื่อราคาตกลงไปที่ 1.0000 การขาดทุนที่ยังไม่เกิดขึ้นจริงจะอยู่ที่แค่ 100 pip ไม่ใช่ 200 pip
ระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมคือการวัดว่าราคาตกจากจุดสูงสุดไกลแค่ไหน ไม่ใช่การวัดการขาดทุนส่วนตัวของเทรดเดอร์ การขาดทุนจริงจะขึ้นอยู่กับว่าเทรดเดอร์ได้เข้าซื้อเมื่อไร
หลังจากนั้น หากราคาพุ่งขึ้นไปทำจุดสูงสุดใหม่ที่ 1.3000 แล้วลดลงมาที่ 1.2000 ก่อนจะกลับขึ้นไปที่ 1.3000 อีกครั้ง เช่นนั้นคุณจะมีระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมอยู่ที่ 7.69% ทุกครั้งที่หุ้นทำจุดสูงสุดใหม่แล้วปรับตัวลง นั่นคือระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมใหม่
ความเสี่ยงของระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสม
หนึ่งในเรื่องที่ยุ่งยากเกี่ยวกับการลดลงของเงินทุน คือ ยิ่งมันลดลงมากเท่าไร การกลับไปสู่จุดเดิมก็ยิ่งยาก ขึ้นเท่านั้น ตัวอย่างเช่น หากบัญชีฟอเร็กซ์ของคุณลดลง 5% คุณเพียงต้องการกำไรประมาณ 5.26% เพื่อกลับสู่จุดเดิม แต่ถ้าหากลดลงถึง 40% คุณจะต้องได้กำไรถึง 67% เพียงเพื่อกลับไปยังจุดเริ่มต้น ยิ่งตกลงไปลึกเท่าไร ก็ยิ่งต้องปีนสูงขึ้นเท่านั้น
นั่นคือเหตุผลที่เทรดเดอร์หลายคนรู้สึกกังวลเมื่อเห็นเงินทุนลดลงอย่างมาก ลองจินตนาการว่าบัญชีของใครคนหนึ่งลดจาก 6,000 ดอลลาร์ เหลือเพียง 3,600 ดอลลาร์ นั่นหมายถึงขาดทุน 40% เลยนะ มันเป็นเรื่องง่ายที่จะรู้สึกเครียดและอยากถอนเงินออกมาเพื่อหลีกเลี่ยงการสูญเสียมากขึ้น
แต่ถ้าคุณยังไม่จำเป็นต้องใช้เงินในตอนนี้ การรออาจเป็นทางเลือกที่ดีกว่า ในช่วงวิกฤตโควิดปี 2020 ตลาดได้ร่วงหนักในบางวัน ซึ่งบางครั้งก็เกิน 7% หลายคนเทขายออกไปเพราะความกลัว แต่คนที่ยังคงถืออยู่ก็ได้เห็นบัญชีของพวกเขากลับมาฟื้นตัวได้อย่างมาก ในช่วงปีหรือสองปีถัดมา บางรายเติบโตขึ้นถึง 50% หรือมากกว่านั้น
ระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมอาจเป็นเรื่องยากและส่งผลต่อจิตใจของคุณ แต่หากกลยุทธ์ของคุณมีเหตุผลและคุณก็ไม่จำเป็นต้องขายออกไป การอดทนให้ผ่านพ้นช่วงวิกฤตไปมักจะให้ผลลัพธ์ที่ดีในระยะยาว จำไว้เสมอว่า คุณจะขาดทุนจริง ๆ ก็ต่อเมื่อคุณขายตอนที่ตลาดกำลังตกเท่านั้น
เหตุใดระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมจึงมีความสำคัญ
ระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมเป็นส่วนหนึ่งของการลงทุน แม้แต่กลยุทธ์ที่ประสบความสำเร็จก็ยังต้องเผชิญ การเข้าใจเรื่องนี้จะช่วยให้เทรดเดอร์ใจเย็นขึ้นและควบคุมอารมณ์ได้ดีขึ้นเมื่อเจอภาวะขาดทุนหรือเมื่อตลาดขึ้นถึงจุดสูงสุดแล้วปรับตัวลง หากย้อนดูประวัติศาสตร์ของ ดัชนี S&P 500 คุณจะพบว่ามันผ่านระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมมาหลายรอบ แต่ในระยะยาว มันมักจะฟื้นตัวและเติบโตต่อไปเสมอ
ระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมยังสามารถใช้ประเมินความเสี่ยงและประสิทธิภาพของพอร์ตการลงทุนหรือกลยุทธ์การเทรดได้เช่นกัน คุณสามารถใช้ข้อมูลนี้ตัดสินใจว่าความเสี่ยงที่คุณกำลังรับอยู่คุ้มค่ากับผลกำไรที่ได้หรือไม่ ซึ่งจะนำไปสู่การจัดการเงินที่ดีขึ้น คุณยังสามารถเปรียบเทียบกลยุทธ์ต่าง ๆ และระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมของแต่ละวิธี เพื่อหาวิธีที่เหมาะกับคุณที่สุด
การรู้ระดับผลตอบแทนขาดทุนสะสมโดยเฉลี่ยของกลยุทธ์การเทรดจะช่วยให้เทรดเดอร์สามารถกำหนดจุด Stop-loss ได้อย่างเหมาะสมเพื่อจำกัดการสูญเสียที่อาจเกิดขึ้น การถูก Stop-loss ไม่ได้หมายความว่ากลยุทธ์ล้มเหลว คุณแค่ต้องการให้กลยุทธ์ทำกำไรได้บ่อยกว่าขาดทุน